„Ocalone Dziedzictwa. Regionalne Izby Pamięci Ziem Zachodnich i Północnych” to realizowany ze środków MKiDN projekt współpracy z podmiotami prowadzącymi izby pamięci w zakresie zabezpieczania gromadzonych przez nie kolekcji. Inicjatorem projektu jest Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” we Wrocławiu, który realizuje zadania projektowe przy wsparciu instytucji współtworzących konsorcjum Sieć Ziem Zachodnich i Północnych.

Do kogo kierowany jest projekt?

Izby Pamięci gromadzą świadectwa historycznej zmiany – szczególnie dostrzegalnej na obszarze przyłączonym do Polski w wyniku II wojny światowej, naznaczonym niemal pełną wymianą ludności, która wprost wpłynęła na status lokalnego dziedzictwa kulturowego. Jesteśmy przekonani, że wartości historyczne i kulturowe stworzone przez Polaków na Ziemiach Zachodnich i Północnych miały ogromne znaczenie w historii Polski.

Izby opowiadają i wyjaśniają tę złożoną rzeczywistość za pośrednictwem swoich różnorodnych kolekcji – każdy ze składających się na nie przedmiotów jest darem bardzo konkretnej osoby, a przez to, nośnikiem określonej opowieści. Posiadają nieocenioną wartość źródłową i historyczną, które powinny podlegać szczególnej ochronie.

Na obszarze Ziem Zachodnich i Północnych zidentyfikowaliśmy istnieje co najmniej 150 izb pamięci. W naszym projekcie chcemy podjąć współpracę z 60 izbami, by następnie w 10 spośród nich przygotować wystawy stałe w oparciu o kolekcjonowane przez nich zbiory. Tworząc tym spodobam prawdziwie żywe lokalne muzea.

Dlaczego jest to dla nas ważne?

Jako że działalność izb opera się przede wszystkim na aktywności lokalnego środowiska wolontariuszy i to od ich obecności zależy istnienie izby. Dlatego też chcemy wyjść naprzeciw ich potrzebom i oferujemy fachową wiedzę z zakresu ochrony i zabezpieczania zbiorów. Zależy nam na wyciągnięciu pomocnej ręki do lokalnych aktywistów i podjęciu równoprawnej współpracy dzięki czemu będą oni potrafili zapewnić odpowiednie warunki przechowywania i eksponowania swoich obiektów.

Chcąc zapewnić bezpieczeństwo zbiorów i uchronić je przed zniszczeniem, a także mając na względzie chęć dostrzeżenia i wyeksponowania potencjału tkwiącego w lokalnych, dążymy do podjęcia działań z izbami pamięci przy zachowaniu ich pełnej autonomii.

Jak chcemy to osiągnąć?

1. Zabezpieczyć regionalne dziedzictwo kulturowe w jego formie materialnej i niematerialnej.

Cel ten osiągniemy między innymi dzięki Inwentaryzacji zbiorów znajdujących się w każdej z regionalnych izb pamięci włączonych do projektu. To pomoże nam wykorzystać zbiory izby w projekcie budowy wystawy stałej. Chcemy także dzielić się naszą profesjonalną wiedzą przez organizację cyklu szkoleń dla podmiotów prowadzących izby z zakresu inwentaryzacji, zabezpieczania i ochrony zbiorów oraz

2. Wzmocnić tożsamość lokalną i szacunek dla dziedzictwa kulturowego.

Razem z izbami będziemy dążyć do realizacji mikroprojektów wspierających lokalne społeczności w działaniach związanych z pamięcią historyczną, takich jak nagrywanie relacji historii mówionej czy opracowywanie historii regionalnej. Zapewniamy także organizację szkoleń między innymi z zakresu planowania i realizacji wydarzeń kulturalnyc.

3. Rozszerzyć potencjał ekspozycyjny, merytoryczny i społeczny Sieci Ziem Zachodnich i Północnych.

To przede wszystkim kolejny krok w realizacji postulatu budowy Muzeum Ziem Zachodnich. Wierzymy, że dzięki symbiozie naszych działań i pracy zespołowej poszerzymy istniejący konsorcjum SZZiP o krąg współpracujących izb – sieć izb pamięci na Ziemiach Zachodnich i Północnych. Działając na szczeblu lokalnym, regionalnym oraz ogólnopolskim będziemy mogli jeszcze efektywniej eksponować nasze ocalałe dziedzictwo.

Dzięki komu to robimy?

Projekt finansowany jest w ramach dotacji przyznanej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Ośrodkowi „Pamięć i Przyszłość”.